Het originele persoonsbewijs kreeg Moszek Baruch Kotek in Apeldoorn. Op het PB staat een “Bis auf Weiteres” stempel/ een Sperr met nummer 30279. Een 30.000 nummer betekend dat het om een Calmeijer Sperr gaat. Volgens het bureau van Genealogie in Den Haag, staat de heer Kotek niet op de Calmeijerlijst. Dan lijkt het erop dat het om een “valse” Sperr gaat. Het verzet vervalste alles. Ook werden er Sperr stempels getransplanteerd. Nu weet ik natuurlijk niet of het een echte Sperr is of dat die stempel nagemaakt was.
Meneer Kotek werd opgeroepen voor de Arbeitseinsatz, waarbij niet joden in Duitsland moesten gaan werken. Hij moest zich melden op het arbeidsbureau van Meppel. Tijd voor een nieuw persoonsbewijs…! Dit persoonsbewijs kreeg hij van Badrian. Twaalf jaar ouder, te oud voor de Arbeitseinsatz. Het valse persoonsbewijs is in Amsterdam uitgegeven en er staat op dat de eigenaar van het persoonsbewijs, verhuisde naar Apeldoorn. De datum van deze verhuizing is net voor de datum waarop Kotek zich in Meppel moest laten keuren. Meneer Kotek werd meneer van der Roest.
Nu waren er verschillende manieren om een persoonsbewijs te vervalsen. De originele persoonsbewijzen zijn er niet meer, ik moest het doen met een scan. Anders was het interessant om het valse persoonsbewijs onder UV licht/ een kwartslamp te bekijken. Als er een patroon zou oplichten, dan zou het om een rondgezet persoonsbewijs gaan. Zo niet, dan zou het om een vals drukwerk van Duwaer kunnen gaan. In de tweede helft van 1944 kreeg de PBC pas beschikking over de juiste inkt, die oplichtte onder UV licht.
Soms werden persoonsbewijzen gestolen of ze werden vrijwillig aan het verzet gegeven. In beide gevallen werd er aangifte gedaan bij de politie zodat de eigenaar weer een nieuw persoonsbewijs kon gaan halen. Geen een Van der Roest heeft een vermissing aangegeven. In elk geval niet in Amsterdam (Politieboeken zijn digitaal in te zien bij het archief van Amsterdam). Wel heeft een Van der Roest een paspoort aangevraagd om naar Duitsland te gaan. Ik weet niet waarom, zijn moeder kwam in elk geval uit Duitsland. Ik denk niet dat een Jan van der Roest Joods was. (Komt niet voor in de cartotheek van de Joodse Raad voor) Een van der Roest stond in 1944 in Amsterdam op een nieuw adres ingeschreven, mogelijk is dit er achteraf ingezet. Het is getypt op de woningkaart ipv geschreven. Ik durf het niet met zekerheid te zeggen, maar als ik woningkaarten bekijk, werd er tijdens de oorlog vooral geschreven en na de oorlog getypt. En het lijkt er ook op dat er eerst iets geschreven was wat weggehaald is. Ik weet het niet precies.
Het meest logisch lijkt mij dat Jan Evert van der Roest om wat voor reden dan ook, ook moest onderduiken. Hij had dan voor zichzelf een nieuw persoonsbewijs geregeld. Zijn oude werd gerecycled. Bewerkt en aan een ander gegeven. Een paar oude gegevens bleven staan, de rest werd aangepast. Dit deden ze dan door letters eraf te schaven en er nieuw in te plakken. Ook konden ze met een chemische procedure de geschreven teksten eraf “wassen”. De dingen die mochten blijven staan werden met parafine afgedekt.
De vingerafdruk werd wat weggegumd en de nieuwe werd er overheen gezet.
Het verhaal van de zoon van Moszek Kotek is te zien op Youtube.